Tinh thần nữ quyền trong tiểu thuyết "Hỡi những người tiên phong!" của Willa Cather

02-08-2023

Cuốn tiểu thuyết "Hỡi những người tiên phong!" cũng nêu cao “tinh thần nữ quyền”, khi xây dựng các nhân vật nữ với sức mạnh và lòng quyết đoán, hai thứ mà các nhà văn trước kia chỉ dành cho nam giới.

Vào cuối thế kỷ 19 - đầu thế kỷ 20, vai trò của nữ giới tại Mỹ vẫn chưa thực sự được coi trọng. Phụ nữ được cho là “phái yếu”, vai trò của họ luôn thấp hơn nam giới, phải làm việc với mức lương thấp, và không được đảm nhận các vị trí lãnh đạo. Cũng trong giai đoạn này, nước Mỹ bước qua nhiều thay đổi và biến động, từ kinh tế đến xã hội, các vấn đề xã hội khác như phân biệt chủng tộc, giới tính và địa vị xã hội cũng đã bắt đầu nổi lên, gây nhiều tranh cãi. Xuất hiện một số phong trào xã hội như phong trào nữ quyền, phong trào dân chủ tiến bộ và phong trào phản đối quân đội. Những sự thay đổi này là nguồn cảm hứng tuyệt vời cho nhiều nhà văn lớn, trong đó có Willa Cather.

Willa Cather thường xuyên đề cập đến vấn đề nữ quyền. Các tác phẩm của bà thường tập trung vào những nhân vật nữ, những người đã phải đối mặt với nhiều khó khăn của cuộc sống cũng như rào cản xã hội để có được sự độc lập, tự do mưu cầu hạnh phúc. Trong "Hỡi những người tiên phong!", tiếng nói nữ quyền đã được thể hiện mạnh mẽ qua cách bà xây dựng các nhân vật nữ. Và có thể nói, những nhân vật nữ trong cuốn tiểu thuyết này mạnh mẽ và quyền lực như những “nữ thần”.

Đó là Alexandra Bergson - nữ thần mùa màng, người phụ nữ quyết đoán và độc lập. Sự thông minh, nhạy bén trong suy nghĩ và niềm tin mãnh liệt vào mảnh đất hoang sơ nhưng tiềm năng của cô đã được Willa Cather khắc họa một cách tài tình trong hình ảnh một người phụ nữ bình tĩnh, điềm đạm. Thế nhưng vào những lúc nguy cấp, Alexandra là người duy nhất có thể đưa ra từng quyết sách, dám chịu trách nhiệm trước những quyết định khó khăn đó. Tầm nhìn xa và niềm tin mãnh liệt vào sức mạnh tiềm tàng của mảnh đất của cô cuối cùng cũng cho quả ngọt. Mảnh đất khô cằn sỏi đá đã trở thành một vùng thịnh vượng; kinh doanh phát triển, trang trại gia đình ngày càng được mở rộng, cô nhận được sự ngưỡng mộ và cảm phục từ tất cả mọi người trong vùng.

Cùng với đó, việc Alexandra, người luôn nghĩ cho người khác hơn là cho mình, lần đầu tiên đối đầu với những đứa em ích kỉ, để bảo vệ Carl - người cô yêu, người đàn ông kém cô 5 tuổi, chưa có gì trong tay ngoài tình yêu, niềm tin và sự ủng hộ tuyệt đối dành cho cô, đã cho ta thấy sự mạnh mẽ và quyết liệt của cô trong tình yêu. Kết truyện, hình ảnh Alexandra và Carl sánh bước bên nhau sau khoảng thời gian chờ đợi đầy thử thách thay cho mọi thông điệp hùng hồn về tình yêu, về quyền được hạnh phúc và chủ động với hạnh phúc của những người phụ nữ “tiên phong”.

Đó là Marie Shabata - nữ thần tình yêu, người phụ nữ có vẻ bề ngoài dễ thương như một cô búp bê, nhưng thẳm sâu bên trong cô là cảm xúc dạt dào, mãnh liệt, là nguồn cảm hứng sống mạnh mẽ với tất cả những người xung quanh. Cái chết đau đớn của Marie vừa bất ngờ hoang dã vừa như một sự chấp nhận đánh đổi, kể cả tính mạng, để được ở bên người mình yêu. Yêu và được yêu, ngần đó đủ để cô mãn nguyện, đón nhận kết cục cuộc đời ngang trái của mình một cách nhẹ nhàng, bình thản.

Đó còn là mảnh đất nơi họ sống – mẹ thiên nhiên, vùng đất hoang dã nhưng không phụ công người chăm bón và tin tưởng; nó gợi cảm, tươi tốt và cổ vũ tinh thần lạc quan, vượt khó của con người. Chính tại nơi đây, có người đã mất vì bệnh tật, vì khó khăn, vì quá nhiều áp lực, nhưng cũng lại có cả lớp người đã lớn lên, đã trưởng thành và tiếp tục công cuộc chinh phục đất đai, một lòng phụng sự mảnh đất mà họ đã vững tâm gắn bó.

Những nhân vật nữ trong tác phẩm của Willa Cather đều chứng tỏ rằng phụ nữ cũng có thể lãnh đạo, cũng có thể đóng những vai trò quan trọng trong sự phát triển chung. Bà đã cho thấy rằng tính nữ không chỉ là đức tính riêng của phụ nữ mà còn là một phần không thể thiếu trong xã hội. Bằng cách miêu tả những nhân vật nữ mạnh mẽ và độc lập, Willa Cather đã truyền tải thông điệp rằng phụ nữ nên và cần được đối xử bình đẳng, được sự tôn trọng, được nắm giữ những vị trí và công việc quan trọng, được tự do, tự chủ cuộc đời mình. Và quan trọng hơn nữa, họ cũng có quyền cất lên tiếng nói bảo vệ tình yêu, đấu tranh vì tình yêu của chính mình.

Willa Cather (1873-1947) là tiểu thuyết gia người Mỹ được biết đến rộng rãi qua các tác phẩm khắc họa những người đến định cư và phát triển miền Tây nước Mỹ. Trong tiểu thuyết của bà, các giá trị truyền thống, phẩm cách con người, niềm hy vọng và lòng can đảm luôn được đề cao. Willa Carther đã nhận được nhiều giải thưởng văn chương, trong đó có giải Pulitzer danh giá với tác phẩm One of Ours.

"Hỡi những người tiên phong!" là tiểu thuyết đầu tiên của Willa Cather được Sách Đông Tây dịch và giới thiệu ở Việt Nam.

Bài review của Minh Ngọc trên báo Tri Thức và Cuộc sống: Bài viết gốc.